Tuhaagahat Tuhaqtittijit Havagvia

NWT ukuallu Nunavunmit hivulliqtit havaqatigiiktut iluilik nunainni tuktuit munaqhinikkutt

Kingulirmik nutaanguqtiqhimajuq Aippiut, Iidjirurvia 25, 2020

Minista Avatiliqijitkut unalu Nunamiittutuqat Piqutit (ENR) Nunatsiarmi, Shane Thompson, atauttikkut unalu together with Nunavutim Minista Avatitiliqiitkut Unalu Hivuliqti Joe Savikataaq, katimapkaijut talvuuna iluilik nunainni tuktuit munaqhinikkut havangnaittitlugu. Hamna katimadjutaat uqautigihimmaaktait uqautigihimajatik Qiktiqqautijuq 2019 mi katimagakmik Kugluktumi, Nunavut.

Katimaaqataujullu NWT kivgaqtuijut tapkunanga Tłı̨chǫ Kavamanga, Yellowknives Dene First Nation, Łutsel K'e Dene First Nation ukuallu North Slave Métis Alliance. Katimaqatigihimajait ukuat Nunavunmi munaqhiqatigiiktut havaqatigiiktut ukunanga Nunavut Tunngavikkut Timinga, Kitikmeot Avikturniani UUmajunik Katimajiit ukuallu Kugluktuk Anguhikijiitkunun Katimajiit. 

Hivulliqtiujut uqautigijaillu qanuqtut ihuaqhijuummiutikhanik tuhapkaidjutikhanik aulattiqatigiinikkut uumajutigut munaqhiqatigiiktut havaqatigiiktut havaqatigiikhimaariamingni ikajuqtigiiklutik qaffiinik tuktuutakhanik munaqhilutik imaalu amigaigjuumijanginni avikturniinni tuktut tuktuit, ukuallaut Qingauk ukuallu Bluenose-Kivataani tuktuit.

Uqautigihimmaaktainut ilaujut:

  • Ihivriuqhigit tadja Nunavunmi unalu NWT aulattiqatigiinikkut katimajiit uuktuurumajainnik pitqujanginiklu tuktuunik munaqhitikhanik
  • Nutaat uqautigihimajait Kingauk tuktut aulattiqatigiinikkut qanuriliurutikhat, ilaujut Qingauk Tuktut Uqaudjijit Katimajiit ukuallu Kingauk Tuktut Aullaninganni Upalungaijautikhat
  • Tutktuhiurutikhainnik qaffinik munaqhilutik tahaman Nunatsiami hamanillu Nunavunmi
  • Amaqqunik munaqhidjutikhanik anguniarutikhanik akikhanginnik pinahuarutit imaalu qanikkut katitlutik uuktuutikhanik amaqqunik munaqhilutik ukimi aullaninganni Qingauk unalu Bluenose-Kivataani tuktut
  • Aulladjutikhanginnut-atuqtaujukhat Angiqatigiingnirmut Nalunaitkutingit (MOU) uvuuna iluilik nunainni tuktuit ukungnangnit Nunatsiarmi Kavamanga (GNWT) ukuallu Nunavut Kavamanga (GN)

Tamarmik Avatiliqijitkut Ministangik ilitaqhijuk munaridjutikhainnik iluilik nunainni tuktuit tamangnit munarijaujukhat pijariaqaqtut akhuurlutik qanuriliurutikhamingnik amigaittunit havaqatigiiktunit, tamainnit amihunit nunallaanit. Uqaqatigiiqattarlutik tuhapkaidjutikhaniklu imaalu katimaqattarlutik ikajuutikhainnik amigaikpalliajangit hivitujumut nauvalliajangita tuktut tuktuit.

 

Uqaqtaujun

“Nunamit iluilik nunainni tuktuit tuktutainik tuktuit ajurnaqhivalliajut,imaalu akhuurutigijakhavut ikajuqqatigiikluta munaqhidjutikhaptingnik nunguttailijanginni tuktut. Katitluta uumajunik munaqhitikhaptingnik havaqatigiiktunit, amigaigjuumivalliajavut uqautigijavut munaqhidjutikhanik havaqatigiikluta tuktut amigaigjuumijanginni anginiqaqtuq nigikhavut, pitquhiqqut, inuuhiqqullu hivunirmi inuutikhaptingnut.”

Shane Thompson, Nunatsiami Minista Avatiliqijitkut unalu Nunamiittutuqat Piqutit

 

“Tuktut anginiqaqtut pitquhiptingnut tamangni Nunavunmi Nunatsiamillu – amigaittunun Inuinnarnun, tuktut inuuhimmaaqtitpaktatigut. Tamarmik avikturnivut piqaqtut hakugiiktunik, havaqatigiiktunik uumajunik munaqhidjutikhanik atuqtakhanik atuqhugit Inuit ukuallu aulattiqatigiinikkut havaqatigiiktunit. Havaqatigiikhimmarniaqtugut munarilugit tuktut tuktuit aturnahuarlugu una Avatittinnik Kamatsiarniq.”

Joe Savikataaq, Nunavut Hivuliqti unalu Minista Avatitiliqiitkut

 

Naunaitun Kangiqhidjutikhat

  • Qingauk tuktuit itqurniaqtauhimajut imaatut 8,200 tuktut 2018mi, imaalu 98 pusantimik ikiglijuummiqtut 1986mit. Bluenose-Kivataani tuktuit ikiglijuummiqtut, imaatut 50 pusantimik pingahuni ukiuni.
  • Amigaittut pidjutauvaktut tuktut amihuarjuit ikiglijuummiqtut, ilaujut hilakput imaalu hilaup allanguqtirninga, niqikhangit, aanniarutit, anguniaqtauniit, amaqqut aallanillu nirijauplutik tuqqutiqtauplutik imaalu pivalliadjutikhangit.  Amihut pidjutauvaktut havalimaitavut kavamaudjutiptigut imaaluuniit inullangupluta. Munaqhitikhat qanuriliurutikhat ihumagiplugit pidjutauvaktut ihuaqhaqtaaktaptingnik, ilaujut inungnit pidjutaujut (anguniarniq, pivallianik imaalu ikialaaqtunik munaqhitikhanik) imaalu uumajunit niriniaqtunit.
  • Ukuat GNWT-GN Angiqatigiingnirmut Nalunaitkutingit (MOU) iluilik nunainni tuktuit ihuaqtumik ihuaqhaqhimajunik havaqatigiiklutiklu munaqhitikhanik, munaqhitikhanik imaalu nauvallialirianginni tuktuuvivut tuktuit.
  • Amihut munaqhitikhanik upalungaijautikhat imaalu qanuriliurutikhat piliuqtauhimajut havaqatigiiklutik munaqhitikhainnik ikajurahuarlugit amigaikpalliajanginni iluilik nunainni tuktuit, ilaujut:
    • Kingauk tuktut Humungauvagiakhainnik Upalungaijautikhat
    • Munariplugit Tutktut munaqhitikhanik upalungaijautikhanginnik ukuat Qingauk, Bluenose-uatani imaalu Bluenose-Kivataani iluilik nunainni tuktuit tuktuit
    • Aulaniinni qaffiinik tuktuutakhanik munaqhilutik nunangani pijakhaungittut anguniaqtakhaungittut Qingauk tuktuit
    • Amigaigjuumijut akikhanginnik amaqqunik tuqqutirutikhainnik
    • Uuktuutikhangit aallanik qanuriliurutikhat ikajuutikhanik amaqqunik munaqhilutik munaqhitikhaniklu

Tuklia amigaininginik qaujihaitikhat ukuat Qingauk unalu Bluenose-Kivataani tuktut hanaiqtaujuq Imaruqtivian 2020mi.

###

Tuhaqtipkainikkut Uqaqatigivikhat:

Josh Long
Atan’ngujaq, Tuhaqtipkainikkut, Ilinniarnikkut Ikajuqtiuplunilu
Avatiliqijikkut Havagvia
Nunavut Kavamanga
@email

 

Joslyn Oosenbrug
Ataniq, Inungnun Havaktiujut Tuhaqtipkainirlu
Avatiliqijitkut Nunamiittutuqat Piqutit
Nunatsiami Kavamanga Nuatsiami
@email

Aallanun atqtillugu una makpivia

Una makpirvia ikajuutauva?

Quana uqaqvigijatin Nunavut Kavamanga 

Tujuqtailutin qajarnaktunik inmiluunniit naunaijautinik, taapkuningalu (kiqliqanggittut): social insurat nampainnik, anniviit, naunaijautaitlu aadla inuit, aanniaqtailirnirmunluunniit naunaijautinik.  Tujuinnaklugu naittumik naunaijautimik ihumagijarniq ihumaaluutigijarniqluunniit qanuqlu uqaqvigittaaqtarniq. Naunaittiarniaqtaqqut ihuatqiaq inungmik uqaqvigijarnik naunaittiariami naunaijautinik kiuttaagumiklu apikkuutirnut ihumagijarnikluunniit.