Havagvirjuat, Nanminirit Havaaghaqhiunirmunlu

Maligahaq 1: Taututiaqlutit ilingnik

Kaniqhidjutit

Aulagutitinatit nanmingit ihumagiyat naunaiyaqlugit ayuiqhimayatin, ikayuutighatlu uvalu ilingnik qanugidjuthingnik.  Una ikayuutauyuq ilingnik tugaaqhimalugu hakugingniqnun naunaiyaqlugit quyaginaq havauhikhap hanadjutainik, ikayuutighat uvalu ayuitaghangnik ihagiagiyaqnik.

  1. Nutaqiuqniq amigahuqhimatumik: Ikaanighaqaqit uvalu amigahungitutit angikliyaangani nanmingit aulgautaani taimaa atuliqatlu?  Aulagut nanminiqmun pihimayughaq qayagiyumik ihumaliuqniq upalungaiyaqniqlu.  Ukiut amigainiaqtut maniliuliqtinatit!  Talvuunatauq, upalungaiqin ikangniniq amigaitunik havaknikkut uvalu taimaaqniaqit ilanginik ilangani inuuhiqniq?
     
  2. Akhuugutigilugu, piyumaniq uvalu havakhimaaqniq: Ilvit akhuuqqit piyaangni ilvit naminigit ihumagiyat havaanguqlugu?  Quviagiviuk piyaangni uvalu ihumaliuqniqmik? ? Ilvit ihuaqtumik ihuaqhaiyaaqin ayuqhautinik uvaluuniin ilihimavin ikayuqtighaqnik apihiyaaqin ikayuqhigumaguvin?  Ihuaqtumik aulatigiaqni, anginiqhaqmik akhuutingnik piqaqtughauyutin ingilgavikhangiklu. . Nanmingit munagiinaqtaghat ataniqtuggulu; taamna akhugutauluaqtuq.
     
  3. Ihuaqhimaaqniq atuluaqtughaq: Upalungaiqin tamangik nakuuyumik nakuungitumik aulanikq nanminiqnik ?  Idjuhighaq aalanguqniqtuq qilamik. pidly. Ihuaqtumik pihimaaqtughauyutin uvalu hungiutilugu nutaaq qanuginiq; piniaqtutitlu ihuaqhilugu ayungnaqtumik inmi maniktigut.
     
  4. Ilihimalugu qayangnaqtuq atuqtaghat: tamaita nanminiit ihuaqtumik pihimangitut, akhuuqnaqtuq ilihimaniq qayangnautait pihimayut aulagutinut nutaamik nanminiqmik.  Piyumangitquvin piyaangni qayangnautainik, ihumaqpiaqlutit ihumaghaaqlutiti una nanminigiyumayat ihuaqa ilingnun. Ilait havatun aulagutiyait nanminiqtik naitumik ikangiqaqtut uvaluuniin havaguiqnaqhikpat havkumik havaaqmik.  Ilaqaguvin nanminikkut, kituli havakniaqa aulapkaqlugu nanminin, aipaa havaktilugu havaamini uvalu havakaffuktagluni nutaami nanminiqmi.  Imaa, ihuatqiamik nanmingit aulagutiniaqutuq.
     
  5. Ayuiqhimayat uvalu qyuitiaqhimayuq: Ilvit ilihimavin uvalu ayuiqhimayatin ihumagiyat ihuaqtumik piyaagani?  Ilvit pihimayughauyutin tamangik ihuaqhainikkut uvalu ataniqtuiniq ayuihimanik.  Ilvit amigaitunik havaghaqangniaqtutin-niuvaayi, niuvaayiqiyi, maniliqnikkut, havaknikkut,titirqinikkut, uvalu ataniqtuqniq inungnik.  Ayuiluangitkuvin hapkuninga, nakuutqiyauniaqtuq havaqatiqaguvin pihimayumik aalamik ayuidjutiqaqtumik hulidjutimik. Ihumayuqhauyutin ayuiqhaqlutit uvaluuniin kinguvaqlugu nanminighat aulaqvikhaa ihuaqtumik kihimi upalungaiyaguvin.
     
  6. Quviagilugu qanugiliugutin: Piyumaqpiaqqiuk nanmniqangnik ihumagiyat? Piniaqtutit ikangninik amigaitunik maniktigutlu ihumagiyat nuipqaqlugu-hakugikniqmik piqaguvin nanminikkut ihuaqhiniaqtuq pilunilu nakuuyumik nanminikkut havaat.
     
  7. Inuuhit uvalu ilatitlu ihumaniq: Maniliuliqniq uvalu akiliuhiaqniq piinalimaituq tadja ilaani kihimi. Ilvit ilingnik ikayuqniaqtuitit(ilatilu) havagalitilugu nanminit aulagutighaanik. Ilvit ilatilu tamaat ilitugihimaviuk akhuugutit piliqtat? Angiqatigiikpihi ilvit ilatitlu imailiugumayutit? Tamangmik ilitugivat ikangnigiaktuq, manikkut akhuugut uvalu inmi atugahuaqtaa piyagiaqaqtuq aulagutilihaangani nanminiqit?
     
  8. Aaniaqtailiniq hivuliuyuq: Piniaqtutit angiyumik unaguqniqmik uvalu havakyuaqlutiti. Piqaqlutit inuuhiqmik nakuuyumik uvalu ihumat aaniaqtailinia piyaangni akhuuqnaqtunik nanminiqangikkut.

Paqiniq nanminiq nakuuyuq ilingnun

Humi paqiniaqiuk nakkuyuq nanminiqangiq ihumagiyat? Humi aulagutilanga?

Ihumaginiit pihimayun tautqhugit aulaniit, naunaiqlugit hunat inuit nanminiqaqtutluuniin ppiyumayut hivuniptingni, unaluuniin tautughugu huna piyaghat. Taimaa, qiniqlutit akhut maniliqinikkut hunanik uvaluuniin kivgatuutmin alaat naminiqaqtut piqangitut tadja

Humit ihumagiyat nanminiqaqtut pihimavan? Pihimaluaqtut hunat inmi ilihaqhimayaminik, atuqhimayait uvalu inmi piyumayaminik. Ihumagilugu inmi atuqhimayani,ayuitani, uavlu ikayuutit quviagiyauyut inuuhingni, ilvit takuyatit kinguniqni nakuuyumik nanminikkut ihumagiyat

Ihumaniaqtatit atuqpaqhimayat ulapikutauniaqtuq aulagutighangni talva piyumayat. Pihimahuilugit pidjutit ayuitangni aalakiinik hunanik. Piqainaqtuq ayuiqhaqnikkut hanimuugut, nakuuyumik ataniqtuiniq piinagialgit quyaginaq nanminiqangnikkut.

Taki!

Aturutikhat

Saivauyut Malikhautikhat Aulatitiyaangat Nanminikharnik
Havaanut naunaitkutikhat Havagvigyuanit Qanuriitigut
Nanminiqaqtut atiliuqhimayut Nunavunmi

Una makpirvia ikajuutauva?

Quana uqaqvigijatin Nunavut Kavamanga 

Tujuqtailutin qajarnaktunik inmiluunniit naunaijautinik, taapkuningalu (kiqliqanggittut): social insurat nampainnik, anniviit, naunaijautaitlu aadla inuit, aanniaqtailirnirmunluunniit naunaijautinik.  Tujuinnaklugu naittumik naunaijautimik ihumagijarniq ihumaaluutigijarniqluunniit qanuqlu uqaqvigittaaqtarniq. Naunaittiarniaqtaqqut ihuatqiaq inungmik uqaqvigijarnik naunaittiariami naunaijautinik kiuttaagumiklu apikkuutirnut ihumagijarnikluunniit.