Tuhaagahat Tuhaqtittijit Havagvia

COVID-19 Qalagjuarniq GN Nutaaq Ilitturipkaidjuti - mii 8, 2020

Kingulirmik nutaanguqtiqhimajuq Tallimiut, Qiqaijarluarvia 8, 2020

Hivuliqtiup nutaaq ilitturipkaidjutaa:

Ublukkut. Piqangittuq huli naunaiqhimajunik pinahugijaujunikluunniit COVID-19 qalagjuarnirnik Nunavunmi.

Ublumi, atauttimun amigaitilaanginni inuit ihivriuqhiqtaujun ublumimun unaujuq 805. 291 inuit tadja huli ihivriuqhiqtaujun imaalu 514 inuit ihivriuqhiqtauhuiqtun.

Ilihimajungnaqhijuhi, nungudjuqiliqtuq tamna Ihumakkut Aanniaqtialinikkut Havainiq. Ihuaqtunik Inmingnik munardjutikhanik, hivajarlugillu ilatit ilanatit qanurittaakhainik imaalu hivajarlutit ilangnut ilannarnullu ajukhangaliruvit canginiqaqtut ikajuutikhat tadja, angitqijanik hivuagut ikajuutauliqtut.

Ilvitluuniit inukluuniit ajuqhalirumi, ikajuqtikharnik apiqhidjavutit. Ikajuqatigiikluhi avatingnut qanuqtutliqaak ihuaqtumik ajuqharnaittumik, puiguqtailuhillu, avaalingaqtutut itkaluaqtitlutit, avaliingangittutit ikajuqtikhaqaqtugut.

Unngiqqaluaqtitluta havaqatiptingnit inungnillu tadja, attautimiujugut huli, unngahingniugaluamit. Hivajautikkut uqaqtaaqtugut, qaritaujakkulluuniit avatingnut tamaptalu ikajuqtaaqtugut avatingnut.

Kingulirni ubluni atuhaaqtuni, tuhaavaktunga nakuukpiaktunik nunallaani uuktuutigijainnik tamainni avikturnianni. Uqautigijumajatka ikitkaluaqtitlugit.

Kugluktumi, hamlatkut ihuaqhaivaktut naalautikkut qaritaujakkullu titiraurarvikhanik takhinahuakhutik takupkaijut, bingoqtitiplutik unnugangat Saluutimi taktakhaqaqtunik akiittumiklu, imaalu nalautikkut qaritaujakkullu kiupkaiplutik apikhuutaujunik itqurnahuaqhugit ihumagijaujunik nutaqqanut turrangajunikaallaniklu amigaittunik!

Arviat agjaqpaktut ulapqiujakhainnik nutaqqanut, nutaqqat huliakhaqaquplugit aimavingmingni imaalu aanniaqtailitikhanik aanniarutautitlugu tamna COVID-19 Qalagjuarniq.

Iqaluktuutiami, hamlatkut pipkaijut pitquhirmingnik atuqhutik ihumagplugu TikTok akiraqtuutikhanut inulrammiit. Arnat Iqaluktuutiami piqatigiikpaktut quvianaqpiaktumik Qullirniq Ikittiriplutik Piqpaguhungnaqpiaktumiklu qunngialiuqhutik, talvuuna ikitirinirmik qullirmik. Takunngitkungni, qunngiadjavat talvani YouTube.

Amigaitpiaktut nunalllani imaalu inullaat inmikkut nutaanik pidjutikhaliuqtut inmingnuinnaq pihimaittumik inungnut uuktuqtitivakhutiklu ajuiqhaudjiplutik qaritaujakkut umani aanniarutip pidjutaudjutaani. Havaakhamik ihumaliurutingnikluuniit ilitturipkarumagungma, tuhaqtidjavarma!

Takuplugit uuktuutigivaktait nunamingni quvianaqtunik uuktuutikhamingniklu nakuukpiaktut, ikajuutaukpiakhutiklu hivitujumi ilaanilu ajurnaqpiaktuni ubluni atuqtaptingnik.

Kignuliqpaamik, Amaamapta Ublua tikinnialirmijuq uumani Unnaruiqhirvik. Nunavunmi amaamavut nakuukpiaktumik ublidjavut imaalu ilagiiktut tamarmik quvianaqtumik, katimangitkaluaqtitluhi.

Nakuujumik han=vangnaitjutaani ublivadjavuhi, imaalu nakuukpiaktumik akhut havakpakluhi ilingnik aallaniklu inungnik aanniarnaittumik.

 

Minista Aanniaqtailinkkut ilitturipkaidjutaa:

Tuhaqtitaujugut aullaqtiharutaani uuma ukiungani tapkunanga Nunarjuaptingni Aanniaqtailinirmut Timiqutigijait tamaat uumani 2020 ilitarijaujukhat Ukiungani Munaqhit ukuallu Irnipkaijit. Quviahuutigilavut akhuurnaqpiaktumik havaarijauvaktut munaqhit inirkaijiujulluatuqtitpakhugit aanniarnaittumik munaqhidjutikhangit kivgaqtuutikhait tamainni nunarjuani.

Amigaittut tatqiqhiutit qangiktitlugit, atuqtautitlugu nunarjuanni aanniarutaujumik, uqautigingitavut ihariarijauqpiaktunik havaarijainnik aanniaqtailipluta, takujaqqut havakpiakpauhiannik ikajuqpiakpakhutiklu inungnik humiliqaak. Munaqhit inirkaijillu havakhimmaaqpaktut ihariagijauqpiaktunik aanniaqtunik munaqhiplutik kivgaqtuidjutainnik avikturniptingni, Kanadami, tamainnilu nunagijaujuni nunarjuami.

Qiqaijaluarvia 11mit 17mut ilitarijauhimajuq Nunarjuami Munaqhit Havainiq. Munaqhivut havakpiakpaktut unnaguittutiklu ikajuutikhanik Nunavummiut pidjutikhanik munaqhidjutikhanik ihariarijamingnik,anginiqaqtuq qujagilavut takupkarlavullu akhuuraluk qujahuutitingnik kivgaqtuidjutanik ikajuutaniku avikturniuptingnut. Nunavut piqaqtut amigaitqijanik avatqumajumik 300 munaqhit ihariagijauqpiaktunik piliurutikhanut aulapkarahuaqhugillu ikajuutikhangit aanniaqtailitikhanik Nunavummiunut. Tadja nalunaqtukkut atuqtaujunut, nunarjuat aanniaqtitlugit taffuminga COVID-19 qalagjuarnirnik, munaqhivut hivulliujut havaktivut, munaqhiplutik aanniaqtunik ikajuqtaujariaqaqtuniklu. Hamna aanniarjuarut takupkaivaktut munaqhivut akhuuqpaktutinmingnik humagihuiqhutik aanniaqtailinahuaqhutiklu qajangnaittumik aanniaqtailinirmut munaqhiplutiklu inugnik nunagijamingni.

Hamna Nunarjuami Munaqhit Havainiq, imaalu tamna tamaat Ukiunga Munaqhit ukuallu Irnipkaijillu, takupkaivikhaptingnik qujagiplugillu ihariagijauqpiaktut aanniaqtailinikkut havaktingit. Kihimi,qujahuutigvut kivgaqtuidjutingnik tapkuangingaungittut atauhirmi havainirmi, imaaluuniit atauhiinarmi ukiungani. Tamaita Nunavummiut katiqatigijumajatka takupkailuta aullaranginnaqtumik qujahuutiptingnik havauhianik avikturniptingni.

Quana.

 

Ilaupluni Nunavut Kavamangani (GN) havagutainni hapumminikkut Nunavunmiunnik uumannga aanniarnmik COVID-19 qalagjuarniq, GN-kunni Havagviit atuqtipkaliqtait hapkuat:

Havagviat Aanniaqtailinikkut

COVID-19 Qalagjuarniq Hivajautaa unalu inmikkut-ihivriurnikkut ikajuutikhat

Inuk kituliqaak ihumagumik akuktauvaktun Qalagyuarniq-19min uqaqtauyut hivayaqtauyakhait COVID-hotline uvani 1-888-975-8601 talvuuna 10mi ublaami 6mun unukpak, ilitugipkaklutiklu nunalaani munarhitkut qilaminuaq, talvuuna qilaminuaq anilimaiqtukhauyut 14nik ublurnik.

Kinaliqaak pittaaqtuq qaritaujakkut inmingnik qaujihaqtaaqtut qaritauijakkut ingmingnik naunaijautikhanik atuqtakhamik nu.thrive.health

Qaffiujun

Tamatkiutit (Tamaita Avaliingarnirni Najurviinni)

Tingmijuq Qanurittuq

Inuit Avaliingaaqtitaujun talvannga Qiqaijaluarvia 7

Taaktiliaqnikkut Tingmidjutit

210

Inuit inmikkuuktut

141

Attautimun

351

Tingmijut utiqtun naunaikutit:

Aullarvia Ublua

Amigaitilaangin Tingmijun Avaliingarvingnin

Qiqaijaluarvia 8

15

Qiqaijaluarvia 9

21

Qiqaijaluarvia 10

4

Qiqaijaluarvia 11

66

Qiqaijaluarvia 12

19

Ihariagijauqpiaqtuni Havaktini Tukhirutin

Talvanga Qiqaijaluarvia 7, pilik 922 tukhirutinik, 708 taapkuat ihariajijauqpiaqtunin havaktinin tukhirutiujun.

Tukhirutini Qanurittuq

#

%

Angiqtaujun (ilaujun ihariagijijauqpiaqtun ihariagijaulluangittullu)

773

83,8 %

Qingijaujun

109

11,8 %

Ihumaliurutaujut huli

40

4,3 %

Attautimun

922

100 %

 

Aulahimaaqtun havagutit:

Pidjutikhat aanniaqtailinikkut munaqhitikhanik havagutit aullajunaittut hailihimaarniaqtut tamainni nunallaani 7-ni ubluni havainirmi. Tamaita amirakhuutaungittut takujaujumajut naunaijaqtauvangniaqtut ubluq tamaat. Qilamik piyaanirit qilamiurnikkut aaniaqjuaqtunun aanniaqtilinirmun munaqhijut kivgaqtuutait aulahimaarniaqtut piinarialgit 24ni ikaarnirni ubluni, 7ni ubluni havainirmi. Tamaita inuit apirijaujut hivajaqujaujut munaqhiliaqtinnatik.

  • Iqalungni, inungnut aanniaqtailitikhat, amigakhuqtunut igluangat unalu aanniaqtunik ihivriuqhirvik angmaqhimaniaqtuq.
  • Nutarannuanik ihivriuqhirviit, hingaijunik ihivriuqhirviit ukuallu kapuqhirniq havautikhat ikajuutikhanik aullahimmaarniaqtut huli tamainni nunani Nunavunmi.
  • Taaktit nunallaanut aquivangniaqtut huli. Una pilimaitpat, tiviikkut uqaqatigiingniaqtut hivayautikuluuniin.
     

Ihuaqhaqtauhimayut kivgaqtuutit:

Upautidjutikhatit munaqhitkunni kinguvaqtitauyut, una pidjutauyuq upautidjutikhat hivayautikuungniaqtut upautilutikluuniin.

Aanniarviliaqtunut tingmidjutikhainut ikigliyauyut haffumuuna qilamiurnikkut tingmipkaqtauyunun.  Aaniniaqtut inuit uqaudjauniaqtut hapkuninga aallanguqtauniinnik imaalu ilauniaqtut uqautaulutik. 

Iqaluingni, aanniarviup ahiani ikayuqtauyut nutiqtauliqtut tamaita upautidjutikhat uvalu havaliqhugit upautidjutikhat. Ihivriuqhivikhangit ihivriuqtauyukhanik auktaqtauyukhat ukuallu Iksuliirhiqtut uvani QGH ikikliyuumiqtut kivgaqtuutait. Tamaita ihivriuqhirvikhait kinguvaktitaujut.

MHA nuutiqtait hivajautikkut naunaiqhitikhait imaalu ikajuqhirvikhainnik ilanginut aanniaqtunut. Ihuaqhariiqhimajut ihivriuqhirvikhait havautikhamingnik aikhirvikhaiinnik imaatullu havautituqtitauvikhait aallajunaittut aallangulimaittut. Ayuqhaliliqpallaruvit, munaqhiliadjavutit. Aimaviinnut pulaaqtauviit havautituqtitijaqturlutik havaktauniaqtut naunaiqtauvaglutik atauhillaanik qanurinniinnik.

 

Umikhimaniaqtun/Nutqaqtitauniaqtun/Aulahimaitun Hadja kivgaqtuutikhainnik:

Amigakhuutaujuinnait kiguutaijaqtit kivgaqtuutikhait tunijauniaqtut tamainni Nunavunmi nunallaani qakugu tuhaqtitauffarniaqquhi.

Aallangajut ihivriuqtauvikhait taimaaqtitauhimajut. Havaktauliqtut naunaiqhiplutik nalliit aanniaqtut inuit takuujaujukhat hivajautikkut/Naunaijaqhimajut munaqhijauvikhait.

Tamainut aullariaqangitkumik tingmitikkut ihumaliqinikkut aanniaqtunut inungnut llagiiktunullu taimaaqtitaujut.  Tamainut aullariaqangitkumik tingmilutik ilamingnun pulaaqtitauyut aanniaqtunun munariyauyunun taimaaqtitauyut.

Pulaaqtiqalimaittut hivitujumut iglugijaujunni iNunavunmi – Munarihimmaaqtauviitlu Igluqpangmiuyut (CCCs) umanillu Inirnikhat Aimaviit.

 

Havagviat Ilinniaqtuliqijikkut kivgaqtuutikhait

Ukununga Nutaqqiqivingnun

  • Qiqaijalirvia 17mit Qitiqqautijuq 21mut, 2020,Nunavut Kavamanga tunihijut laisiqaqtunut nutaqqiqivingnut imaatut aktigijumik $885,000 akiliiutikhanut angajuqqat akiliqtakhanik. Hamna maniliqtuutikhat igluqpangit akiliqtuijanginni havaktimingnik aulladjutaani kiinaujaliqinirmut ikajuutikhanik pinahuarutittunijauhimajut Kavamatuqatkunit Kanada, imaatut haffuma Canada Emergency Response Benefit (CERB) unalu Canadian Wage Subsidy Program.
  • Tamna Canadian Wage Subsidy Program akiliqtuqtaat 75% -ngujumik havaktiit akiliuhiakhanut imaalu hivittuqtaujuq Imaruqtirvia.
  • Havagviat Ilinniaqtuliqijikkuttuniuqhaijut laisiqaqtunut nutaqqiqivingnut igluqpainnut taffuminga
  • $4.2 million ukiunganut aullapkaidjutikhanut ihuaqhautikhanullu maniliqtuutikhamik. Hamna maniliqtuutikhat aullahimmarniaqtuq igluqpait umikhimadjutaani pidjutigiplugu tamna COVID-19 qalagjuarnirnik aanniarut.
  • Havagviat Ilinniaqtuliqijikkut tuniuqhaihimmaqtut huli laisiqaqtunut nutaqiqivingnut,ajuiqhautikhanik havaktiinnut, apiliurutikhaniklu tujuutikhainiklu iihautikhanik atuqtakhanik.

 

Nunavut Kavamanga havaqatigiplugit Kavamanga Kanadami, Nunavut Tunngavik Inc., avikturniinnillu Inuit timiqutaujut, ukuallu aallat tigumiaqtiujut ikajuttikhainnik nutaqiqiqviit igluqpainnik aanniarutaufdjutaani taffuma COVID-19 qalagjuarnirnik aanniarut.

 

Nunavunmiut inuuhiit ikajuqtigiiktumik munaridjutivut! Itqaumaluhi: uaqlugin algatin qaangillu hunavaluit, inuqarnirmi ahiqpaniitpaklutin, naalaklugit uqautidjutait anniaqtailinikkut havaktinin, aihimalutillu aannialaqigu

Aallanun atqtillugu una makpivia

Una makpirvia ikajuutauva?

Quana uqaqvigijatin Nunavut Kavamanga 

Tujuqtailutin qajarnaktunik inmiluunniit naunaijautinik, taapkuningalu (kiqliqanggittut): social insurat nampainnik, anniviit, naunaijautaitlu aadla inuit, aanniaqtailirnirmunluunniit naunaijautinik.  Tujuinnaklugu naittumik naunaijautimik ihumagijarniq ihumaaluutigijarniqluunniit qanuqlu uqaqvigittaaqtarniq. Naunaittiarniaqtaqqut ihuatqiaq inungmik uqaqvigijarnik naunaittiariami naunaijautinik kiuttaagumiklu apikkuutirnut ihumagijarnikluunniit.