Kamisinap Uqauhikhait

Kamisinap Uqauhikhait

Angmaktirutani Pingahuanik Katimayuni Hitamanit Maligaliurvingani Nunavut

Tuniyauyut:

NAN'NGARIYAUYUQ NELLIE KUSUGAK TUKLIANIT KAMISINAPNUNAVUT

Imaruqtirvia 2, 2015

Innait, Uqaqtittiyi, Maligaliuqatinut Maligaliurvingmi, ukuallu ilitariyauhimayut upautihimayunut, quviahukpiakhunga tungahuktitumayaffi angmaktirutanut pingahuanik Maligaliurviptingata Nunavut.

Quviahuktunga kivgaqtukhugit Nunavunmiut tunihiplungallu tuklianik Kamisinap Uqauhikhait Maligaliurvingmut naunairumaplugit iniqtiqpaktavut tadjamut

Akhurutigihimakpaktavut kinguanit Maligaliurviup uqautigivakhimayait hivumuurutiginahuakhugit pinahuaqtavut uvani, Sivumut Abluqta.

Nunavut allangatqiyauyuq allanit nunanit. Kavamapta qauyimayakhanik kangiqhidjutikhainiklu Nunavut hivuliutiyumayainik allatqiktunut inungnut Kanatami nunaryuamillu. Aturahuakpaktavut naunaittut hulipkaidjutikhaptingnut ihuaktunik naunaikhitidjutikhainik kavamatkunit nanminiqaqtunillu ikayuqtiringnikkut paanaqatiringnik pivallaliadjutikhainik avikturniptingni.

Hivuliqtiudjutimingni, kavamatkut pinahuarutigihimaktait akhuurutigiplugullu ilinniaqnikkut, maniliurutikhanut pivalliadjutikhanik, iliharnikkull havaatigullu hivulliutiyakhat. Ilitturipkakpaktavut Kanatamiut hamna Nunavut ikayuutiqaqpiaktuq maniliurutikhainut Hivurani Kanatamut.

Hakurikhivalliadjutikhainik hakugikhiyuuminahugitlugu havaqatigiigutigiyaptingnut ikayuqlugit Kanatami avikturnianillu

tigumiaqativut, ihuaqtunik ihumaliuqtukhat nanminiqaqtullu hivuliqtiuyut.

Malruunikkut, ukiqtaqtumi hivuliqtiuyut nutanguqtiqtait pinahuaqtatik umani Ukiuqtaqtumi Takuyumayatik ikayuutikhat pimariktumik avikturniinut inuuhiringnaqtuniklu nunallaanut, maniliurutikhanik allatqiktuniklu hulipkaidjutikhanik nunakput pittiaktauyangani hivunikhaptingnut inuuqatigiktunut.

Nunavut katimaviuvakhimayuq anginikhauyunut katimayikyuanut, hapkununga Ukiuqtaqtumi Maniliurutikhanut Katimayiit, Uataani Hivulliqtiit Katimaryuarutimi, Nunaryuamit Ihumaluktunut Inuuhiriutikhanik Katimaryuarutimi, ukuallu Ministauyut katimaqatigititlugit Ukiuqtaqtumi Katimayiit katimayiuyut. Hapkunani katimaqatigiiktitlugit tuhaqtitpaktavut takupkakhugillu Nunavunmik hulidjutainiklu havarivaktainik Kanatami. Ilauvaktugut, ikayuutiqaqpakhutallu talvunga, aulladjutikhainut qanuriliurutikhanik tikittumayaptingnut.

Umani Imaruqtirvia 15mi 16millu, Hivuliqtikput katimapkainahuaqtuq Ukiuqtaqtup Hivuliqtiinik Katimaryuarutimik Kugluktumi, uqautiqaqlutik aulapkaidjutikhanik atuqtauvaktunik nunalingnut ikummadjutikkutlu, naunaiyailutiklu tamaini nunani ayukhautauvaktunik uyarakhiurnikkut ayuikhautikhaniklu, nallunaktunut hilaup aallanguqtirninganutlu.

Hivuliqtiuniptikkut, amihunik katimaqatigivaktaqqut Kanataup Angiyuqqaaqyuanga uqautigivakhugillu uqautiginahuaktavut

pinahuaqtakhaptingnik amigaikymidjutikhanik aulapkaidjutikhanik ihuaqtunik maniliurutikhanut pivalliadjutikhat. Iladjutikhainiklu havaakhanut imaitunut Kanatamiuni Quttiktuq Ukiuqtaqtumi Naunaiyaivik (CHARS-kut), ihumaliukhimayugullu nakuuyut ihuaqtullu aulapkaidjutikhanut havaakhavut ikayuutauhunguyut angiklivalliadjutikhanut Nunavut.

Kavamatkut havaqatigivaktait Min’nguiviuyut Kanatami qinihiavakhutik tammakhimayumik Franklin umiaginik HMS Erebus umingallu HMS Terror, paqitauvaktuq una umiangat HMS Erebus aipangani.

Nalvakpaktut atuqhugit Inuit pitquuhinik qauyimayatuqanginik nalvaarutigiyait nunami innituuqlingit havagviuyut. Ukpiruhuktugut hakurgiutikhaqaqtugut paanarilugit Kanatami takupkaklugillu ihuaqtut piyumayavut munaqhidjutikhainik piutivut innituuqlingit pitquhivut.

Quviahuktugut havaqatigiyumaplugit Nunavut Tunngavitkunnut ilitturipkailutik amigaikyumiyariaqaqtut ayuikhautikhainik nunataaqatauhimayunut inungnut kivauyunut, pidjutaanut iniktirutanut Kanatap. Atuqtakhani havailaarni, ilaunahuaqtugut uqaqqatigiktunut hivumuukpalliadjutikhaptingnik.

Talvuuna Sivumut Abluqta, amihunik inikhivalliayugut pinahuaqtavut tamaini piyakhaliukhimayaptingnik.

Aullahimmakpaktugut pinahuaktaptingnik hivulliutiyumaplugu ilinniarnikkut taiguarnikkut titirarnikkullu pivalliadjutikhanik adjikigutikhainut taiguarnikkut titirarnikkullu uutuutikhanik, havautihimayunik ikayuutikhalliukhimayunik nakuuhinahuarutikhaniklu taiguarnikkut titirarnikkullu ilihautikhanik iliharvingni.

Havaqatigiliktavut ilitariyauhimayut pittiaktauhimayullu iliharviit ayuikhattiakhimayullu iliharvingni taiguakhaliuqtukhat allatqiktunut ayurnatqiyariktunik taiguakhanik Inuktut. Hapkuat taiguakhat titiraqtauhimayut allatqiktunut hapkununga taiguyuhilihaktunit ayuitpiaktunut taiguayuktunut .Taimatullu, hanaqivallialiqtugut amihunik ayuinnikhauyuni ihuaqhakhimayunik naunaiyautikhanik ikayuutikhaniklu atuliqpaliadjutikhainiklu qullirutiqaqtunik taiguayukhiyuknirmun.

Ihuariyauyuniklu hivumuukpalliadjutikhainik hivullikpamik atuqtakhaliukhimayunut naunaiyautikhainut Qaliuyaapainiklu titirauhikkut atuqtauyukhamik maliktakhainik ilihaudjigaigumik Inuktut iliharvingni atuqtakhainik. Katimapkaiqattarnahuaktugut naunaiyaiyaptingni una uuktuutikhainik umani ukiungani 2015.

Havaqatiginahuaqtavut Nunamingni Iliharviit Katimayiit, ukuallu hilatanit paanariyakhavut ikayuqtigikluta, hapkuat Inuit Tapiriit Kanatami atuliqpalliadjutikhaniklu ilauyukhanik qanuriliurutikhaniklu tuhakvikhaptingnik hapkunanga nunallaat, angayuqqaat ilagiiktunitlu ilaupkaklugit ilihaqtunut nakuuyunik atuqtakhaliurnikkut. Nakuunikhainik havaqatigingnikkut ihuaqtunik titiraktauyanginik,

naunaiktauvangmatallu aktuutauvaktut ilihariatuqpaktutlu amigaikyumiplutik ihuaqtutlu ikayuutauvaktut ilihaqtunut, ilihaiyinut iliharvingnullu.

Ihumagivaktavut ilihaqtunut ilihalihaaktunit puqtuniqaqtunut 12-mut, kangiqhimayugut ikayuutauniaqtullu ilihariaktukhimayunut iliharvigyuani ilihakhimaaktunut. Allatqiiktunik qauyihaidjutikhanik anginiqaqtut atlatqiktunik pidjutikhainik ilihakyuumiyanginni iliharnirmun Kanatami. Ilihimayauyut havaqatigiiktukhat ikayuqtigiklutiklu havagviuyunit angitqiyanik maniliurutikhanik angitqiyaniklu ilihariagyuumiyumayunut.

Tuhaqtitiyumayugut kavamatkut uutuutikhaliuktut naunaiyaudjutikhanik ilittukhaiyamingni naunaikhilutik university-tikhamik nappaktauyukhamik nunaptingni hamani Nunavunmi. Ikayuutikhainik pidjutikhainik puqtutqiyanik iliharvikhaqarianginik ilihaqpagianginiklu aihimavingmingni allatqiktunik nunariktugut.

Pinahuaqtavut qulvatqiyainik iliharvikhainik, pivalliayugullu amihunik tigumiaqtikhanik paanakhaptingnik ihuaqutikhaniklu ayuittiaknaktunik iliharvikhanik ihuaqutikhainiklu ikayuutauyunik atannguyauyunut hamani Inuit pitquhiinik ukpirriyainik. Quvianaqtumik tuhaqtitiyumayugut tikitpat 2017mi, havangniatugut maligaliqinikkut ayuikhattiakvikhanik iliharumayunut atuqtauyukhanik iliharvikhanik. Hamna atuqtakhalliuktauhimayuq uuktuutikhaniklu hapkuat Nunavutnmi Ilihariakpaalirvik ikayuqtaulutiklu Havagvianit Maligaliqiyitkut.

Puigungitavut havakhanut ayiuttiaqtakhaingitlu ilihairutikhat. Havagviyuinnatni, havaqatigiplugit hilatanit katimayiuyut havaqatigiktut adjiliukrahuaqtunik havaqatigyavut hilatanit katimayiuyut naunaiyaiyaptingnik naunaiyattiakhimayunik qinikhiadjutikhainiklu ayuikhanikkut havakhimmaaktunik ayuikhautigivaktainiklu. Pinahuaqtaqqut naunaikhiyaptingni tadja qanuritakhainik Havaakhamut Ayuiqharniq, Havaakhanik Ayuiqharniq unalu Havaariyatuyunik havakhakhiurnikkut pivalliadjutikhanik ihumagiyauyunik qanuqtutlu ihuaktumik aullavalliadjutikhainut hivumut ihuatqiyamik pidjutikhainik ihariariyamingnut.

Kavamatkut iniqtirivallialiqtut maligaliuktut pidjutikhainik Ayuiqhaqnikkut, Hanayiunikkut Havaakhanunlu Titiraqaliqnikkut Maliruagakhat naiklilarutikhanik uttaqqivikhanut uuktuuffariamingnik uuktuutikhat ayuiqhaqtainut amigaikyumilugit amigaitilakhainut inikhihimayut ilihaqtamingnik allaniklu iliharumayut ayuiqhaqnikkut.

Nunguani umani ukiungani, ikyuuhiakpaktunut uqaudjauvangnialiqtut upautitqulugit Havaaghanun Pivallialiuqnikkut Havakti ikayuutikhainik havaakhaanun iliharvikhainik ahiit havaanigianginik.

Pivikhaqaqata, atuqpallialiqtavullu uuktuutikhat amigaigyumidjutikhainik havaakhakhiurnikkut ayuikhavikhat ilaupkakhugit tigummiaqtiuyut, Iqalungni milvianik hanayiuyut havakhat amigaikyumidjutauniaqtut havaakhanut ayuikhavikhainut havaakhanullu Nunavunmiunut.

Hamani kavamatkuni havagviuyunut, qauyivalliayugut hivumuukpalliadjutiptingnik pivalliadjutikhaniklu hivulliktiutjutikhainik pivalliadjutikhaniklu atuqtakhainik. Ihumaliurutigiplugit ayuikhavalliayukhat atanikhat angayukhiit atannguyakhatlu, hapkuallu akhurutigiplugit atannguyauyukhat ayuigyuumidjutikhainik. Apitilirviani, pinahuaqtugut hivuliqpaanik ilauyukhanik ayuikhayukhaniklu.

Ikayuurumayugut ayuikhavikhanik pivalliadjutikhainiklu Inuit havaakainik Kavamatkuni havaktunut havakhimmaakpaktugullu tamaini havagviuyunut ihuaqtumik pidjutikhainik.

Qauyimayugut iliharniq ikayuutauqpiakhunguyuq ilinggaiyaikyuummirutikhaannut, qanuriliurutikhainiklu piqaqtukhat ikayuutikhainik akungani ikayuuhiarnaititlugu. Tadjaluttauq, naunaiyailiqtugut kilikhainik naunaiyautikhaptingnik ikayuuhiarnikkut atuqtauyunik. Katimaqatigilikhunguyavut inungnik Ukiughaqqat, pipkainiaqtugut tamainut ihivriukhidjutikhanik ikayuuhiarnikkut atuqtauvaktunik tuniukhaidjutainiklu katimanahuaktuni ilinggaiyaikyuummirutikhaannut katimaqatigiliqata.

Qauyimayugut ihariariyauyut pivalliadjutikhainik atuqtauyukhanik ikayuutikhainiklu nutaqqanik, innarnik Nunavunmiuniklu munariyauvikhainik. Umani pinahuaqtakhami, allanguqtiriniaqtugut innait uqhuqyuanut ikayuutikhainut atuqtakhanik, nutaqqiqinikkut ikayuutikhainik, ihivriuklugu una ilaungittunut uminga Kanatami Nutaqqat Ikayuutikhainik Manikhat uvanga Ikayuuhiakhainut pittaariakhainik naunaiyautainut, hanaqilutiklu hivituyumut munaqtauyukhanut qanuriliurutikhainik.

Nunallaat nunagiyavut inuuhiringnaqtukhauyut ikayuutikhaqaqtlutiklu angiklivalliadjutikhainik uvaptiktut, ukuallu ihumagiktumik inuuhiriktumiklu inuuhiqaqtukhat tamaita Nunavunmiut hivituyumut hivulliutiyakhaqqut.

Ihumaluktunut ikayuutikhanik, ipiraliakhimayunut inuuqatigiktunullu aanniqtauvangnikkut ayukhautauvangmata avikturniptingni. Akhuurutiginahuaktavut tunihiyaptingnik atuqtauyukhanik nunallaani ikayuutikhainik ilagiiktunut inungnutlu nalvarianginik munaqtauvikhainik ikayuqtauvikhainiklu mammitirutikhaniklu. Ihuaqhaiyumayugut aulapkaidjutikhanik Kangiqliniqmi nayuqtauvikhanik ihumalikhiayunut aanniarvikhamik igluqpanik nayuqtauyukhamik, atulihaliqqat 2016mi, tunihiluta ayuikhavikhanik amihunut nunataaqatauhimayunut ipiralaikhimayunut ikayuqtauvikhanik.

Havaqagitigyavut paannavut nutaanguqtirnikkut hakugigharnikkullu havagutivut uvunga inminiiqnikkut nutqaqtinniarhimanirnik, amigaiyuummiqnirnikkut havaqatigiiknirnik ikiklilaaqtirumanikkullu amigaitilaangit inminiiqnirniit. Talvuuna aullaqtiffaarupta Katimanirmik auyami nutqallakhimanirmin, iliniarhimayaqqut katimatjutimun Nunavut Inminiiqhimanikkut Nutqaqtinniarhimanikkut Parnaquti naunaiyarnikkut unniutjuti. Atuqniarhimayavut naunaiyarnikkut

ilitturihimatjutit ilitturipkaqtipkainikkut pivallialiurnikkut pimmarigharhimayumik hulinikkut hivunighami nakuutqiyamik kiutjutikhat ihariagiyaptingnun.

Pitjutiqaqtuq kavamainnatkuinnaungittunin kiuyaami hapkuninga ihumagiyauyunik, ihariagiyugullu ilautjutainnik amigaittunin-tigummitjutiqatunin pipkainikkut nakuuyunik inuuhirittiarnirnik tamainnun.

Ilihimayugut ilagiiktuni pimmarluknikkut pinahuarutini Nunavunmi piqutiqalluangittuq pivallialiurhimalluangittuqlu. Piniarhimayugut iliuraqnikkut nutaanik aturutikhanik uumunga manikkut aturutikhaanun mikhilaaniarhimalugu ihariagihungniq.

Taimaatut, uvani ukiumi, ihivriuqniarhimayakkut una Saillivik maligaghaq maniliqtuutinikkut ilagiiktuni pimmarluknikkut qimaaviit pimmarighaqnikkut nakuuyunik qimaavikhanik.

Pipkainikkut nakuuyunik nunallaanik, tukiqatuq pipkayughauraanginnaqtugut hakugighaqnikkut nunallaanik piliuriami ihuarhaitjutikhanik.

Angiyuq ilanga nakuuyunik nunallaamik pihimayuq pitaaqarnikkut ikayurutikhanik ilauyuq inuuhirittiarnirmun. Uumunga, uvani ukiumi, angiklihaliyuummiqtaqqut havakatigiigutivut ukununga kavamaungittuni timiqutinun ukunungalu nunallaani-tunnganiqatuni

katimayuni, ilaupkarlugillu nanminiqaqtut paannakhat ukuallu Nutrition North Uqautjinikkut Katimayiit ukunani niqikhaqarnikkut havagutini ikayuqpaktut havagutait ukuat Niqikhaqarnikkut Katimayiit (Food Security Coalition).

Havakniarhimayutu niqini akiinnik qauyiharnirmik ukiuq tamaat piliuriami tunngavikhamik ilitturinikkut katitiqtakhanik, ilitturiyumaplutalu piliqpaktunik ungummitjutiniklu ilauvaktut pittaaqnikkut niqiriktunun niqinik. Taapkuat ilitturinikkut katitiqhimayuq qauyiharnirmin atuqtauniaqtuq ilitturipkaitjutaulutik maligaghaptiknik pinahuarutiptikniklu. Havakniaqtugullu pipkanikkut taapkununga pihainnaqpaktunun niqailliurnirnun pittaalirlutik niqainnarnun.

Piqaraluaqhuni pitquinirmik uumanga kavamamin aghuurhainikkut tuninikkullu pittaarnikkut niqigiktunik niqinun nunallaaptingni taapkunuuna pinahuaruni imaakiaq tupauttaqnikkut pinahuarutini iliharvikni, pipkaqtitauyughauyugut ihuaqtumik adjiktinahuarutikhanik ukunani nakuuqiyanik pipkainikkut niqainnarnirnun tammaqtailinikkut huratjaptiknik kingullighaptingnun.

Tatja ihivriuqhiliqtugut naunaiyarnirnik pitquijutiniklu pimmarigharnikkut uumunga anguniarnikkut ikayurutimi pinahuarutiptikni, ukunanilu iniqtirnikkut nutaanguqtirnirni uumunga niqainnarnirni pittaaqnikkut pinahuarutimun.

Aulapkainikkut pitjutiptikni anguniarnikkut huratjanilu, aullaqtirniarhimayugut anguniarnikkut iliharnikkut pinahuarutimik, turaangiqaqluni aularaanginnaqtaaqtipkainikkut anguniarutikkut ayuirhimayaghanik. Havaqatigiyavut aallat nunat ukunani nakuutqiyanik havagutikhanik pipkaiyumayugullu taapkuat pinahuarutit taimaittut pitjutiqaqniqaqtut Nunavunmiunnun.

Aulahimmaarhuta aghuurhainikkut tammaqtailinikkut huratjaptikni, ilaupkaiyukhauyugut tammaqtailinikkut ihumagitjutinik iluani pitjutainni uplumiutani inuuqatigiigutini, imaakiaq tammaqtainikkut avatiptiknik taapkunuuna aulapkaitjutinikkut aulatjutiqaqtunik nakuuyunik.

Talvunga, aippaagu ukiumi, aullaqtiliqtugut hivulliqpaamik havaktauyukhamik uukturiami hiqniqmin pauwaqaliqtaaqtumin nutaami igluqpakhami nappaqtiqtauniaqtuq auyami 2016mi. Qauyiharniit uumani uuktuutimi havakvaktauyughami pipkaqtitaatigut aturiami ilitturipkaitjutainnik naunaiyaqnikkut uuktuqvikanik atuqtipkailirnikkut aallanguqtirutikhanik hivunikhani titirauyarutinin nutaanguqtirutinunlu qanuriliurutiptikni munaritjutiptikni tahamaniittuni iglugiyaptikni.

Maligutikhaq Hulitjutikhakkut Iglughani piliqtuq uqaqatigiiknikkut havagutikhami iniqtukhauyuqlu ukiumi katimanirmi imaalu iliyauluni katimatjutikhamun kingulliqpaamik unniutjutimik aippaagu upinngaghaqqat. Ihivriuqtugut qanuriliurutikhanik angiklihaqnikkut nanminiriyaptiknik igluqpaktikni ihumaliuriami humi tahamaniittut pitqutit ikayuqtaaqtut aulahimayuni munaritjutinik uvuuna Maligutikhaq Hulitjutikhakkut uqautini.

Piyaanikkut aulapkaitjutikhanik naulirhutik malikhugu piangaiyautjutiptikni, naunaiyaliqtugut qanuriliurutikhanik angikliharnikkut nakuuniqarutivut tautungnarniqarutivullu ilaunikkut angiyuni piqutikkut ihivriuqnirni uvuuna Nunavutmi Qanurilivallianikkut Ilittuqhaiyiuplutik Katimayiitigut. Ilaunivut hakugighiyuummirniaqtuq uvani havagutimi umuuna pipkainikkut inungni-piangaiyarnikkut naunaiyaqnikkut qanuriliurutikhami uvanilu angiyumi nunallaani ilaupkainikkut maligaghami qanuriliurutikhamilu havaktunun ihivriuqtinunlu angiyunik pivallialiuqtauhimayuni havaktauliqtuni Nunavunmi.

Aulahimmaaqtugut ilaupluta havaqatigiplugillu havakvikyuat havaqatigiiknikkut ikayurnikkullu avikturhimanirni huratjani amirinikkut havagutini. Uvuuna Apitilirvia 2015-kut, malikhugit aallat miitiqatigiikniit, tunihiliqtaaqtugut una Qikiqtaalumi Tuktuni Aulapkainikkut Hivunighaq ukununga Uumayulirinirmut Aulapkainikkut Katimayiinnun ihumagiyakhainnun. Piniarhimayugullu atuqtipkailirnikkut pitquitjutinik uvannga anguniarnikkut ikayurnikkut ihivriuqhinirmin, aulapkailugulu pimmarighaqhimayuq ayuirharnikkut pinahuaruti anguhiqiyiptiknun.

Angiqhimayavut nutaat huratjanun maligaghat niriuqtugullu atuqtipkailirnikkut aullaqtiqlugit uvani Taaqhivaliavia 1, 2015mi.

Ilauluni ihuarnirnun tammaqtailinikkut ukununga piangaiyarnikkut aulapkaitjutikhanunlu hulinirnin, pihiarhimayugut angiklihaqlugit aquivaktunik, hanaugalirinikkullu mirhurnikkullu havakniit taapkunuuna naliitigut pitjutaitigut.

Pipkailiqtugut maliganik aallanguqtirutikhat uumunga Aullaarnikkut Aquinikkullu Maligaqmun pipkainikkut ihuarhiyaami Nunavutip inninganun atuqtipkainikkullu aallanguqtirutinik ayurnainniqaqtut pipkaiyaami naunirnik uvani pitjutimi.

Taimaatut Nunavutip ingiakninga angiklihimmaaqhimaaqtillugu taukuvaktugut amigaittunik inungnik nuutiqtut hamunga Nunavunmun, aghuuqtakhaqqut apqutini aannirnainniit, pipkailutalu maligavut aajikkiikniqaqtuq aallanun nunanun taimaat aajikkiikniiq pitquyauhimayuq. Piniarhimayugut maliklugit piyumaniit Kanadami ingilranikkut angirutit Nunavut sainiqhimayait. Uvuuna takunikkut, aallanguqtirniarhmayavut Aghaluutitigut Maligaq, ilaulutik qanuriliurutikhat nutqaqtinniarhimanikkut aamatjittumik aghaluuhiqnirnik piliuffaalugulu Aghaluutitigut Maligaq uumunga angitqiyauyumik Aghaluutikkut Aanniqtailinikkut Maligaqmik.

Iliuraliqtugut qanuriliurutikhanik kiuniarhimanikkut aallanik maliganik tautunarniqangittunik nutaanguqtirhimayunik inungnun aanniaqtailinikkut havakgutini. Taimaatut, pipkailiqtugut Inungnun Anniaqtailinikkut Maligaqmik piqatumik qanuriliurutinik Kanadami nunaryuamilu tautungnarniqaqtuqlu aallanganikkut piqarninganik Nunavunmi. Taimaatullu, havagutigiyaqqut aallanguqtirlugu Ihumaliqinikkut Maligaq, taimaatut tautungnarniqalluariami atuqpaktaptiknik.

Kavamatkut pikailiqtut maliganguqtiqnahuarutikhamik uumunga Niuviqtunik Hapumminikkut Maligaqmik, hapumminiarhimayait niuviqpaktut tuniplunilu atuqtakhanik maliktakhaniklu pitjutiqaqtut niuviqnikkut niuvvaanikkullu hunanik hulitjutikhaniklu tunihinikkullu atukkirutikhanik.

Taimaatullu, pipkailiqtugut Maliganguqtiqnahuarutikhamik aallanguqtirnikkut Aanniqtailinikkut Maligaqmun. Una Maliganguqtiqnahuarutikhamik pipkainiaqtaa Havakvikni Qayangnaqtunik Hunanik Ilitturipkaitjutinik Pitjutimik aajikkiikniqaliriami kavamatuqatkut maligainnun.

Ihumagiyugut qanurilirutikhanik angikliyuummiqtirnikkut tautungnarnirnik aghuurhaitjutinun. Iliuraqniit qanuriliurutikhanik pitjutigilugit aghuurhaitjutinikkut katimayiit inuilluunnit ilauyuq havagutiptinik angikliharnikkut kavamatkut havattiarutikhainni, tautungnarnirqarnirni nakuuniqarnirnilu. Hamna havakvniq ilauyuq havaliriiqtaptiknik mighaagut pinahuarutimi ihivriuqnirmi havaktauliqtuq manikkullu ihivriuqhiyaptiknik aittuutikkut tuninikkullu angirutiptingni.

Talvuuna Sivumut Abluqta-kut, kavamatkut pihimaliqtut tautungnirmik, turaanganirnik hivulliutiyumanirniklu piliuqnikkut hakugiktumik piangaittumiklu Nunavunmik talvani tamaita Nunavunmiut piniarhimayaatut uuktuqvikhanik nunallaamikni aviktuqhimanirmiknilu pilutiklu inmi piniarhimayamiknik pittaaqtaminiklu.

Aularaanginnaqtaaqtut amirittiarniqaqtullu pivallialiurniptikni nunaup piqutainnik pipkainikkut ihuaqtunik piangaiyarnikkut naunirnik turaanganiptiknilu ayuirharnikkut iliharnikkullu anginiqaqpiaqtuq pipkainikkut tautungniptiknik atuliriangani pimmarigharnikkullu inuuqatigiiknikkut inuuhirikniptikni. Qinirhiayugut qanurilirutikhaptiknik pipkainikkut qauyihimattiarutikhanik hakugingniptiknik, ilitturiyauhimayut manikkut aulapkaitjutiptikni angikliyuummiqtaunikkullu atukkiqtaarutiptikni kiklikhangani.

Angiyunik pitaarnighaqaqtutgut aulahimmaqtukhauyugullu piliuqnikkut paannariigutikhaptiknik piyaami uuktuqvikhanik nunaptikni hivumuulutalu aajikiikniqaqtuni pitjutini ihumaalutigiyauyuni ukiuqtaqtumi nuatqatiptiknin.

Nalvaaniq aajikkiiktunik qanurinnirnik ukunani amigaittuni katimayuni piqaqtut aallaakkiiknik qanuriliurutikhanik kavamautjutilu atauttikkuuqhuni pitjutiulluaqtuq kavamatkunni. Aulahimmaatugut hivulliurhuta aajikkiikniqarnikkut ukunani pitquhikkut nalunaqtunilu qauyihimanirni ukunani hulinikkut tilinirni, maligakhani pinahuarutikhanilu.

Uvani tikittukhami Nunavut Uplungani naunaiyaqtaqqut utirnia aputi-iglughaliuruti kikkarituq hanauyaq Nunavunmun uumannga Mr. Thomas Siddon, Ministauyuugaluaq Inuliriyituqakkunni. Nunavut Tunngavitkut aittuqpaktaa hanaugaqmik ilitaritjutigiplugu minitauminikkut havakpaktainni, pikaivaktut uuminga 1992mi angirutimik piliuqnikkut nunamik Nunavunmik. Quvianarnikkut utiqtiffaaliqtuqq hanaugaq ihumagittiariplugu Nunavut, inniaqtuq Maligaliuqvikmi itquhikkut igluhaqalirhiqlugu Nunavunmi.

Hivumuutilluta naupkainikkut hivunighaptiknik, puigungittugut hivuliptiknik. Pitquhiliqiyikkut havaqatigiyait amigattut paannariyait pivallialiurnirmun uuminga Nunavunmi Itquhikkut Iglukhamik piqarniaqtuq hivulivut naunaitkutainnik, ingilraangnitarnik takuyaqtuqvikninlu hunanik piqarniaqtuqlu inighamik nutaanik piyauyukhanik, imaakiaq aputi-iglughaliuruti kikkarituq hanauyamik hapkuningalukiaq hunauyut uumanga Franklin Expeditions-nin.

Havaqatigiyavut itquhikkut katimayiit hilataaninlu paannat manighaliuqnikkut piliuqnikkullu nutaanik paannaghanik niriuqnikkut angmaqninganik itquhikkut igluqpakhamik uvuuna 2021-kut.

Pittaaqnianik inuptikni nunaptiknilu kiklighaqangittuq. Hivumuunikkut atauttikkut piqarhuni hakugiktunik havagumanirnik, pittaaqtugut nakuutqiyamik hivunighaptiknik tamaptiknun.

Amigaitpiaqtut havaktiit hivumuuniinlu havaktauyut ukunani hivulliinni tukliinnilu katimaviinni uvani hitamaningani Maligaliuqviup. Ilauyut Maligaliuqvikmi pitjutiuqpiaqtut aulapkaininganun uqaqatigiiknirnik, turaanganirni nakuuyumiklu inirutini hamunga.

Ilitariyugut aulahimmaqtakhamvut havagutivut pinikkut turaangayaptiknik pinikkullu tautungnaqtunik inirutinik tamainnun

Nunavunmiunnun tikittukhanik katimanirni nungunninganun havagutiptiknun.

Maatna.